هرچند باید به این نکته اذعان کرد که در مقایسه با سال‌های گذشته میزان مصرف سموم به دلیل استفاده از روش‌های تلفیقی و بیولوژیک تا حدود زیادی کاهش یافته، اما هنوز هم بسیاری از کارشناسان معتقدند؛ استفاده بیش از حد سموم در برخی مزارع و از آن مهم‌تر پدیده‌ای به نام «بدمصرفی سموم کشاورزی» مشکلات زیادی برای کشاورزان به وجود آورده و موجب مقاوم‌سازی آفات و بیماری‌ها شده و از سوی دیگر هزینه‌های تولید محصول را افزایش داده است.
چند سالی است که دولت، تصدیگری خرید و فروش سموم کشاورزی را به بخش خصوصی واگذار کرده و همین امر موجب افزایش تعداد مراکز غیر مجاز فروش سموم شده است. تا جایی که طبق گفته مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی گلستان بیش از ۸۰ فروشگاه غیر مجاز عرضه سموم کشاورزی در استان فعالیت می‌کند که باید برای برخورد با آنها چاره‌ای اندیشیده شود.
- کلینیک‌های گیاه‌پزشکی موفق عمل نکردند
رئیس خانه کشاورز گلستان با اشاره به وجود شبکه‌های مراقبت در گذشته گفت: کارشناسان در قالب این شبکه از مزارع بازدید و توصیه‌های فنی به کشاورزان می‌کردند. کشاورزان هم بر اساس این توصیه‌های علمی و فنی، سموم را خریداری و استفاده می‌کردند. در واقع کشاورز برای خرید سموم طبق نسخه‌ای که کارشناس آن را تجویز کرده بود، به مراکز خدمات مراجعه می‌کرد.
«علیقلی ایمانی» با اشاره به واگذاری فروش سموم کشاورزی به بخش خصوصی اظهار کرد: از زمانی که این اتفاق رخ داد، همه چیز بدون کنترل و نظارت رها شد. هرچند کلینیک‌های گیاه‌پزشکی ایجاد شدند، اما بنا به دلایلی نتوانستند موفق باشند و این از هم گسیختگی، به ضرر تولید و کشاورز تمام شد. وی با بیان این‌که توصیه‌های فنی این واحدهای سم‌فروشی برای استفاده از سموم کارشناسی شده نیست، گفت: برای این‌که فعالیت این سم‌فروشی‌ها، قانونی باشد یک کارشناس کشاورزی با حقوق اندک به کار می‌گیرند که متاسفانه براساس خواسته سم‌فروش نسخه می‌نویسد؛ این در حالی است که هر کارشناس کشاورزی لزوما نمی‌تواند توصیه‌کننده میزان مصرف سم باشد. کار به جایی رسیده که سم‌فروش برای کشاورز که اطلاعات و آگاهی چندانی ندارد، سموم با دز بالا تجویز می‌کند که در بسیاری از موارد موجب «سم‌ماندگی» در محصولات می‌شود.
- مقاومت آفات و بیماری‌ها در برابر سم‌پاشی‌های چندباره
رئیس خانه کشاورز استان تصریح کرد: در گذشته برای مقابله با یک آفت یا بیماری، کشاورز یک بار مزرعه خود را سم‌پاشی می‌کرد، اما برخی کشاورزان اکنون چندین‌بار سم‌پاشی می‌کنند و در نهایت هم نتیجه‌ای به دست نمی‌آورند. عرضه سموم بی‌کیفیت با دزهای نامناسب موجب مقاومت آفات و بیماری‌ها در برابر سموم شیمیایی و همچنین آلودگی محیط زیست شده است.
وی با بیان این‌که اجرای سیستم مانیتورینگ برای ردیابی سموم کشاورزی یک ضرورت است، ادامه داد: استفاده از این سیستم برای شناسایی از مبد تا مقصد و قرارگیری در سیکل مصرف، ضروری است و می‌تواند آشفتگی بازار را برطرف کند. از سوی دیگر شبکه‌های مراقبتی که در گذشته وجود داشتند باید احیا شوند تا کلینیک‌ها هم کارآمدی لازم را داشته باشند. امروز در استان مصرف بالای سموم را نداریم و در مقایسه با استان‌های دیگر، مصرف کمتری مشاهده می‌شود، اما بدمصرفی سموم کشاورزی معضل جدی استان است که باید فکری برای آن شود.
- ۵ درصد سموم کشاورزی بد مصرف می‌شود
دیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان هم به پایین بودن میزان مصرف سموم کشاورزی در استان اشاره کرد و گفت: میزان مصرف سموم بر اساس ماده موثره سنجیده می‌شود که در کشورهای اروپایی این میزان ۱.۵ کیلوگرم به ازای هر هکتار است، اما در ایران فقط ۰.۰۶ کیلوگرم مصرف سم داریم که در گلستان هم تقریبا به همین میزان است.
«اسماعیل متکی» بخشی از صحبت‌های رئیس خانه کشاورز استان را درباره بدمصرفی سموم کشاورزی رد کرد و افزود: اگر بخواهیم به صورت درصدی بیان کنیم شاید کمتر از ۵ درصد از سموم کشاورزی در استان به این شکل مصرف می‌شود که البته معتقدیم باید این بخش را هم هدفمند و از فعالیت فروشگاه‌های غیر مجاز جلوگیری کرد. وی بیان کرد: برخی از فروشگاه‌های سموم جدید هستند و ممکن است که توصیه‌های فنی از مجرای اصلی آن صورت نگیرد، اما اگر این مسله به ما اطلاع داده شود؛ حتما موارد به هیات تخلفات نظام مهندسی کشاورزی گزارش داده می‌شود و طبق دستورالعمل با این مراکز برخورد خواهد شد.
- ساماندهی فروشگاه‌ها
متکی با اشاره به فعالیت فروشگاه‌های غیر مجاز فروش سموم کشاورزی در استان اظهار کرد: ۳۰۰ فروشگاه مجاز عرضه‌کننده سم در گلستان فعال است، بیش از ۸۰ فروشگاه نیز به صورت غیر مجاز فعالیت می‌کند که باید با آنها برخورد شود. این مسئول با بیان این‌که ساماندهی این فروشگاه‌ها در اولویت کار این واحد سازمانی قرار دارد، گفت: به این مراکز و فروشگاه‌ها مهلت دادیم تا نسبت به دریافت پروانه اقدام کنند. این مهلت به پایان رسیده و با هماهنگی دستگاه‌های نظارتی تاکنون چند فروشگاه را پلمب کردیم. بقیه این فروشگاه‌ها نیز تا پایان سال پلمب خواهند شد.
- ضرورت ساماندهی کلینیک‌های گیاه‌پزشکی
کشاورزی، فعالیتی علمی است، به همین دلیل باید مراحل مختلف آن علمی و کارشناسی شده باشد. برای این امر لازم است کلینیک‌های گیاه‌پزشکی ساماندهی شوند. همچنین شبکه‌های مراقبت نیز بار دیگر کار خود را آغاز کنند تا کشاورزان شرایط مطلوب‌تری برای تولید محصول داشته باشند و هزینه‌های تولید نیز کاهش یابد.
نظر شما